Zagadnienie związane z istotnymi sprawami dziecka jest nierozłącznym elementem wielu postępowań z zakresu prawa rodzinnego. Polski ustawodawca przyznał rodzicom posiadającym władzę rodzicielską prawo i obowiązek samodzielnego jej wykonywania. Z definicji tego przepisu wynika, że każde z rodziców może samodzielnie podejmować czynności dotyczące osoby i majątku dziecka, w tym także występować w jego imieniu. Jednakże uprawnienie to nie obejmuje możliwości samodzielnego podejmowania decyzji w istotnych sprawach dziecka. Zgodnie z obecnie obowiązującymi uregulowaniami, o istotnych sprawach dziecka rodzice są zobowiązani rozstrzygać wspólnie, a w przypadku braku porozumienia między nimi, rozstrzyga w tym zakresie sąd opiekuńczy.

W sytuacji gdy władza rodzicielska została powierzona tylko jednemu rodzicowi zaś drugiemu rodzicowi ograniczono ją do określonych uprawnień i obowiązków, koniecznym jest każdorazowo ustalenie, czy dana istotna sprawa dziecka nie została wyłączona z katalogu przysługujących rodzicowi uprawnień.

Należy zauważyć, iż w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie występuje jednolita definicja pojęcia „istotnych spraw”, co dla wielu osób może stanowić problem interpretacyjny. Najogólniej rzecz ujmując, orzecznictwo wypracowało pogląd, iż istotne sprawy są to wszelkie kwestie niezwiązane z codzienną egzystencją i z bieżącym wychowaniem dziecka, czyli takie sprawy, które mają wpływ na dalszy jego rozwój. Do kategorii spraw, które każdorazowo wymagają współdziałania obojga rodziców należą m.in.: wybór imienia, szkoły, sposobu leczenia, obywatelstwa, złożenie wniosku o paszport dla dziecka, ustalenie miejsca pobytu dziecka czy wyjazd za granicę. Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 marca 1985 r., sygn. akt: III CRN 19/85: „ wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należący do istotnych spraw dziecka, wymaga zgody obojga rodziców, wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody – orzeczenia sądu opiekuńczego”.

Zasadą jest, niestety bardzo rzadko respektowaną przez rodziców żyjących w rozłączeniu, iż oboje rodzice w zakresie istotnych spraw dotyczących dziecka, powinni podejmować wspólne decyzje, natomiast jakikolwiek konflikt w tym zakresie powinien być rozstrzygany przez sąd. Niedozwolone jest samodzielne podejmowanie tak ważnych względem dziecka decyzji, wbrew woli drugiego rodzica. Niestety coraz częściej, z uwagi na opieszałość wymiaru sprawiedliwości i liczne luki prawne, rodzić przy którym dziecko ma ustalone stałe miejsce zamieszkania samowolnie podejmuje decyzje, ignorując stanowisko drugiego opiekuna. Warto mieć jednak na uwadze, iż podstawową sankcją za nierespektowanie uprawnień drugiego rodzica jest ograniczenie, a w rażących wypadkach nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej (postanowienie SN z dnia 14 października 1970 r., III CRN 181/70, OSNCP 1971, nr 6, poz. 107).

Jeżeli znalazłeś się właśnie w takiej sytuacji, zapraszam do kontaktu z Kancelarią, która pomoże Ci odzyskać decyzyjność w procesie wychowawczym Twojego dziecka